ପ୍ରାଚୀନ ଜ୍ୟୋତିଶା (Jyotisha)

ରାଶି ଆକାଶରେ ନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକର ଏକ ବୃତ୍ତା ଅଟେ । ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କିପରି ଏକ ବୃତ୍ତର ଆରମ୍ଭକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ? କିନ୍ତୁ ମିସରର ଲକ୍ସୋର ନିକଟସ୍ଥ ଏସ୍ନାରେ ଥିବା ମନ୍ଦିରରେ ଏହି ରାଶିର ଚିତ୍ର ରହିଛି । ପ୍ରାଚୀନମାନେ ଏହି ରାଶିର ଆରମ୍ଭ ଏବଂ ଶେଷକୁ କିପରି ଚିହ୍ନିତ କରୁଥିଲେ, ତାହା ଏସ୍ନା ରାଶିର ଚିହ୍ନ ଦର୍ଶାଏ । ନିମ୍ନରେ ଏସ୍ନା ରାଶି ଅଛି, ଯାହା ଉପର ସ୍ତରରେ ବାମରୁ ଡାହାଣକୁ ( ୟୁ- ଟର୍ନ ତୀର ଅନୁସରଣ କରେ) ଶୋଭାଯାତ୍ରା ସହିତ ନିମ୍ନ ସ୍ତରରେ ଡାହାଣରୁ ବାମକୁ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ଏହି ରାଶି ନକ୍ଷତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଦର୍ଶାଏ ।

ସ୍ପିଙ୍କ୍‌ସ୍ ନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକର ଶୋଭାଯାତ୍ରାକୁ ଆଗେଇ ନିଏ । ସ୍ପିଙ୍କ୍‌ସ୍‍ର ଅର୍ଥ ‘ଏକତ୍ର ବାନ୍ଧିବା’ ଏବଂ ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କ ମସ୍ତକ ସିଂହର ଶରୀର ସହିତ ସଂଲଗ୍ନିତ (ରାଶି ଶୋଭାଯାତ୍ରାର ପ୍ରଥମ ଏବଂ ଶେଷ ଏକତ୍ରିତ) ଅଟେ । ସ୍ପିଙ୍କ୍‌ସ୍ ପରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ ରାଶି ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ପ୍ରଥମ ନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜ କନ୍ୟାରାଶି ଆସେ । ରାଶି ନକ୍ଷତ୍ରପୁଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକର ପରେ କନ୍ୟାରାଶିକୁ ଶେଷ ନକ୍ଷତ୍ର, ଉପର ବାମକୁ, ଲିଓ ସହିତ ମାନକ କ୍ରମରେ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି । ରାଶି କେଉଁଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା (କନ୍ୟାରାଶି) ଏବଂ କେଉଁଠାରେ ଶେଷ ହେଲା (ଲିଓ) ତାହା ଏସ୍ନା ରାଶି ଦର୍ଶାଏ ।

ଆମେ ପ୍ରାଚୀନ ରାଶିର କାହାଣୀ ପାଠକରୁ ଯାହା କନ୍ୟାରାଶି ସହ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଲିଓ ସହ ଶେଷ ହୁଏ ।